Μακεδονικοί τάφοι

Η ΠΛΕΙΟΝΟΤΗΤΑ των μνημείων αυτών ανακαλύφθηκε στον χώρο της Μακεδονίας, γι' αυτό και ο τύπος των συγκεκριμένων κτιρίων έγινε γνωστός ως «μακεδονικός» τάφος. Παρόμοιοι μνημειακοί τάφοι έχουν βρεθεί και εκτός Μακεδονίας, κυρίως στην ευρύτερη περιοχή της αρχαίας Θράκης, η οποία ενσωματώθηκε στο βασίλειο της Μακεδονίας υπό τον Φίλιππο Β'. Ο βασιλιάς αυτός ίδρυσε στα εδάφη των προγενέστερων θρακικών βασιλείων νέες πόλεις, στο πλαίσιο της πολιτικής του για διείσδυση και εδραίωση της μακεδονικής κυριαρχίας στα θρακικά φύλα. Οι πιο γνωστές ήταν οι Φίλιπποι (στη θέση της παλαιότερης ελληνικής πόλης των Κρηνίδων) και η Φιλιππούπολη (στη θέση παλαιότερου θρακικού οικισμού, το σημερινό Πλόβντιφ).
Η παρουσία των μακεδονικών τάφων στην περιοχή της Θράκης ερμηνεύεται ως κατάλοιπο της μακεδονικής κυριαρχίας ή ως προσπάθεια των τοπικών ηγεμόνων να μιμηθούν τους πλούσιους μακεδονικούς τάφους. Στη δεύτερη περίπτωση ανήκει σίγουρα η Σευθόπολη, που είχε πάρει την ονομασία της από τον βασιλιά Σεύθη των Οδρυσών. Στα μνημεία της, που ανακαλύφθηκαν στο σημερινό Καζανλάκ ή Καζανλίκ της Βουλγαρίας, περιλαμβάνονται 14 εντυπωσιακοί τάφοι. Από αυτούς ξεχωρίζει ένας κιβωτιόσχημος τάφος του τέλους του 4ου αιώνα, π.Χ., με υπαίθριο «πρόδρομο», λίθινο δρόμο και μεγάλο ταφικό θάλαμο. Το εσωτερικό του φέρει πλούσιο τοιχογραφικό διάκοσμο: σκηνές μάχης, αρματοδρομίας και νεκρόδειπνου. Το σύνολο θεωρείται έργο Ελλήνων τεχνιτών, που εργάστηκαν για λογαριασμό του τοπικού άρχοντα.

Προέλευση του τύπου
Ο τύπος του μακεδονικού τάφου εμφανίζεται ξαφνικά στη Μακεδονία κατά τη διάρκεια του 4ου αιώνα και μέχρι στιγμής πουθενά αλλού στην Ελλάδα δεν έχει βρεθεί κάποιος τύπος μνημείου που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως πρόδρομη μορφή του. Η εμφάνισή του την εποχή αυτή συμπίπτει χρονικά με την οικονομική άνοδο του βασιλείου της Μακεδονίας. Τότε οι πλούσιοι αριστοκράτες, με επικεφαλής τα μέλη του βασιλικού οίκου, εγκατέλειψαν την ταφή σε απλούς κιβωτιόσχημους τάφους και υιοθέτησαν την κατασκευή ενός επιβλητικού μνημείου.

Μακεδονικός Τάφος Δ με δωρική πρόσοψη στην Πέλλα.

Είναι διθάλαμος καμαροσκέπαστος μακεδονικός τάφος με δωρική πρόσοψη τεσσάρων ημικιόνων. Εχει διαστάσεις 6,15 μ. πλάτος, 6,15 μ. ύψος και 10 μ. μήκος. Στην είσοδό του έφερε λίθινη ανάγλυφη θύρα. Μία δεύτερη μαρμάρινη θύρα στην είσοδο του νεκρικού θαλάμου έφερε ανάγλυφη κεφαλή Μέδουσας επιχρωματισμένη και ανάγλυφες ασπιδίσκες. Ο τάφος είναι κατάγραφος από αρχαία graffiti και αναθηματικές επιγραφές του 1ου αιώνα π.Χ. και του 3ου αιώνα μ.Χ. Η σημαντικότερη αναφέρεται στον Ηρακλή και τον Αλέξανδρο Ηρωα.
Ο τάφος χρονολογείται στο τέλος του 4ου αιώνα π.Χ. Ο τάφος ερευνήθηκε το καλοκαίρι του 1994. Μετά το πέρας της ανασκαφής στεγάστηκε και περιφράχτηκε.

Μακεδονικός Τάφος Γ' με ιωνική πρόσοψη στην Πέλλα.

Διθάλαμος καμαροσκεπής μακεδονικός τάφος με ιωνική πρόσοψη από τέσσερις ψηλούς κίονες. Εχει πλάτος 4,70 μ. και μήκος 7,50 μ. Υπολείμματα εγχρώμων κονιαμάτων που σώζονται στους τοίχους, έφεραν παραστάσεις κιβωτίου και καθρέπτη. Σώζεται η λίθινη βάση της νεκρικής κλίνης.
Χρονολογείται γύρω στο 300 π.Χ. με βάση τα λιγοστά ευρήματα που διασώθηκαν από την αρχαία σύληση του τάφου. Η ανασκαφή του τάφου άρχισε το καλοκαίρι του 1994 και ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο του 1995.